Glukoz Nedir? Vücutta Ne İşe Yarar?

Glukoz Nedir? Vücutta Ne İşe Yarar?

Glukoz Nedir?

Vücudumuz temel enerji kaynağı glukozdur. Son zamanlarda oldukça merak edilen sorulardan bir tanesi Glukoz Nedir? Sorusudur. Vücutta bulunan glukoz miktarının fazlası karaciğerlerde ve kaslarda glikojen olarak depolanır. Glukoz seviyesi vücutta normal değerlerde olmak zorundadır. Normoglisemi kan değerlerindeki glukoz seviyesinin normal düzeyde olmasına verilen isimdir. Normal düzeyde olmayan kan glukozları şeker hastalarında ciddi problemlere neden olmaktadır. Karbonhidrat içerikli besinlerden sağlanan glukoz besinler dışında ayrıca üretilmektedir. Nişasta ile bağlantılıdır. Patates, pirinç, buğday gibi besinlerde nişasta bulunmaktadır.

Halk arasında ‘’üzüm şekeri’’ olarak bilinen glukoz karbonhidratların yapı taşıdır. Glukoz Yunanca bir isim olmakla birlikte anlamı ise Tatlı kelimesinden gelmektedir. Üzüm başta olmak üzere genel anlamda tüm meyvelerde bulunmaktadır. Günlük yaşantımızın akıcı bir şekilde ilerlemesi için karbonhidratlara ihtiyacımız bulunmaktadır.

Tükettiğimiz besinler sindirim sisteminde devam ederken çeşitli enzimlemeler sonucunda parçalanır ve glukoza dönüşür. Bu sebepten ötürü kan şekeri olarak adlandırılmaktadır. Gereğinden fazla üretilen glukoz miktarı karbonhidratlara dönüştürülerek kaslar ve karaciğerlerde depolanmaktadır.

Besinleri alıp kana karışması sonucunda kan şekeri yükselmesi görülmektedir. İnsülin ise kandaki glukoz miktarının kullanılacağı hücrelere geçişinde görevlidir. Kandaki aşırı glukoz birikmesi, glukozun hücrelere çekilmesi ile gerçekleşir. İnsülin hormonu sayesinde glukoz kandaki aşırı yükselme ve düşük görülme olasılığını düzenlemektedir.

Glukozun normal seviyelerde seyrettiği isim ‘’normoglisemi’’ olarak bilinir. Normalden düşük olmasına ise ‘’hipoglisemi’’ normalden yüksek olmasına ise ‘’hiperglisemi’’ adı verilir.

Sağlıklı bir bireyde açlık kan glukoz değeri 70-100 mg/dl olarak kabul edilmektedir. Tokluk kan glukoz değeri ise  140 mg/dl altında olması gerekmektedir. Açlık ile belirlenen değer 8 saatlik açlık durumu olması gerekmektedir.

Glikoz Nasıl Ölçülür?

Kandaki plazma kısmı kullanılarak glukoz testi aracılığı ile ölçümleme yapılır. Bu test labaratuvar ortamında gerçekleştirilir. Aynı zamanda teknolojik şeker ölçüm cihazları sayesinde evde ölçüm yapılabilmesi mümkün hale gelmiştir. Bunun için parmaktan alınan bir damla kan yeterli olacaktır. Cihazınızın güvenilir olması son derece önemlidir. Hastane ortamında yapılan test ile karşılaştırmanız gerekmektedir.

Bir diğer yöntem ise HbA1c testidir. Bu test sayesinde geriye dönük 3 aylık süreçteki glukoz testi gerçekleştirebilirsiniz. Bu test sırasında açlık gerekmez. %5,7 normal değerler olarak kabul edilir. %5,7 ce %6,4 arası gizli şeker olarak kabul edilmiştir. Kişinin diyabet şeker hastası olarak kabul edilmesi için %6,5 ve üzeri değerlere sahip olması gerekmektedir.

Bu değerler kişinin sağlık durumu ve yaş komplikasyonlarına göre değerlendirilmektedir. Test sonuçlarınızın uzman kontrolü altında değerlendirilmesi ciddi önem taşımaktadır.

Kan Şekerinin Glukoz İle İlişkisi Nelerdir?

Kan glukozu yani kan şekeri en küçük yapı taşı glukoz olarak adlandırılmaktadır. Fruktoz ve galaktoz benzeri besinlerin vücutta kullanılması için ilk olarak glukoza çevrilmeleri gerekmektedir. Tüm vücut hücrelerimi glukoz kullanmaktadır. Bağırsaklarda bulunmakta olan glukoz karaciğerlerde glikojen olarak depo edilmektedir.

Hipoglisemi Nedir?

Hipoglisemi kan şekerinin normalin altında olaması durumuna verilen isimdir. Açlık kan glukozu 75 mg/dl olmalıdır. Uzun süreli aç kalma durumu, bazı ilaçlar, alkol, yorgunluk gibi ilaçlar sonrasında oluşabilir. Aşırı derecede insülin üretilmesi bu duruma sebebiyet verebilmektedir. Hipoglisemi nedenleri belirtileri arasında yoğun açlık hissi, baş dönmesi, terleme, görme bozukluğu ve endişe kaygıları gibi durumlar var olabilir. Şiddetli şekilde ilerlediği durumlarda beyin hasarları ve koma durumu gerçekleşebilmektedir.

Hiperglisemi Nedir?

Hiperglisemi durumu glukoz seviyesinin normalin üstünde olduğu durumlarda gerçekleşir. Açlık kan glukoz değeri 100 mg/dl tokluk ise 140 mg/dl olarak kabul edilmektedir. Yeterli düzeyde tedavi yöntemlerini almayan veya gereklilikleri uygulamayan şeker hastalarında gözükmektedir. Diyabet hastalarında takibi özellikle önemlidir. Ani çıkışlar ve inişler sonucunda kişide bilinç kaybı, koma ve çeşitli böbrek hastalıklarına neden olabilir. Diyabet hastalarında sıkça görünen bu durum aşırı stres ve steroid ilaçları dolayısıyla görülebilmektedir. Ayrıca böbrek hastalıkları, pankreas türü kanserler hiperglisemi etkisini yaratabilmektedir.